การรักษารากฟัน (Root Canal Treatment) คือ การกำจัดเชื้อโรค ที่เป็นต้นเหตุให้เกิดการติดเชื้ออักเสบของโพรงเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟัน หากโพรงประสาทฟันติดเชื้อ จะต้องทำการเอาเชื้อโรคออกเพื่อรักษาและทำความสะอาดส่วนที่เหลือให้ปราศจากเชื้อ หลังจากนั้น ทำการอุดคลองรากฟันและบูรณะตัวฟัน เพื่อคืนความแข็งแรงและสวยงาม ให้ฟันกลับมาใช้งานได้ตามปกติ การรักษารากฟัน เป็นวิธีที่ช่วยให้ เราสามารถรักษาฟันไว้ได้ ไม่ต้องถอนฟันทิ้งโดยไม่จำเป็น
โพรงประสาทฟัน คือ ชั้นที่อยู่ลึกสุดของฟัน ที่ประกอบด้วย เส้นประสาทของฟัน เส้นเลือดที่มาเลี้ยง หากมีฟันผุลุกลามมาถึงในชั้นโพรงประสาทฟัน จึงทำให้บางรายเกิดการอาการปวดฟันที่ค่อนข้างรุนแรง และเชื้อโรคจะกระจายถึงปลายรากฟัน และทำลายกระดูกรอบรากฟันได้
สาเหตุหลักของการเกิดปัญหาที่ต้องรักษารากฟัน
เมื่อเกิดปัญหาผิดปกติที่รากฟัน มักมีสัญญาณเตือนด้วยอาการ เจ็บ , ปวด เวลาเคี้ยวหรือกัดอาหารมีอาการเสียวฟันเมื่อดื่มเครื่องดื่มร้อนหรือเย็น รู้สึกฟันโยก ที่เป็นเช่นนี้ เพราะรากฟันถือเป็นส่วนหนึ่งในอวัยวะในช่องปากที่สำคัญมาก ฟันแต่ละซี่จะประกอบไปด้วยโพรงประสาทฟัน (Pulp chamber) ซึ่งเป็นส่วนที่รับสัญญาณความรู้สึก เมื่อโพรงประสาทฟันหรือ คลองรากฟันเกิดการติดเชื้อ จะทำฟันซี่นั้นตายไป จึงเกิดอาการแสดงดังที่กล่าวมาข้างต้น รวมไปถึง ในบางรายอาจมีหนองออกมา จากฟันที่ติดเชื้อ หรือมีตุ่มหนองขึ้นบนเหงือก สีของฟันคล้ำลง ได้อีกด้วย บางครั้งปัญหารากฟันอักเสบ จากภาวะฟันผุ หรือแตกมานาน อาจไม่ส่งผลให้เกิดอาการเจ็บปวด หรืออาจเคยปวดแม้หายปวดแล้ว แต่ว่าการดำเนินของโรคก็ยังคงอยู่ จะมีโอกาสที่จะกลับมาปวดอีกครั้งเพราะรากฟัน ยังไม่ได้รับการกำจัดสาเหตุ ซึ่งเมื่อทำการ x-ray จะพบว่ามีหนองรอบรากฟัน ดังนั้นเมื่อตรวจพบควรรีบทำการรักษารากฟันทันทีเพื่อลดการสูญเสียฟัน
ถาม : รักษารากฟันเจ็บไหม ?
ตอบ : ในขบวนการรักษารากฟัน มีการฉีดยาชาเข้าร่วมในระหว่างการรักษาอยู่แล้ว จึงไม่รู้สึกเจ็บระหว่างการรักษา อาจจะรู้สึกตึงๆ บ้างระหว่างทำ
ถาม : รักษารากฟัน จัดฟันได้ไหม ?
ตอบ : จัดได้ตามปกติ ควรรักษารากฟันให้เสร็จก่อนถึงเริ่มจัดฟัน เพราะถ้าฟันซี่นั้นมีการติดเชื้อ และได้รับการจัดฟัน การเคลื่อนฟัน ยิ่งจะส่งผลเสียต่อฟันซี่นั้นมากยิ่งกว่าเดิม
ถาม : รักษารากฟัน กี่วันเสร็จ ใช้เวลานานไหม ?
ตอบ : โดยมากใช้เวลา 2-3 ครั้งในการมาพบทันตแพทย์ ห่างกัน 1-2 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับอาการของฟันซี่นั้นว่ามากน้อยเพียงใด บางกรณีที่มีการติดเชื้อหรือหนองปลายรากมาก อาจต้องใช้เวลามารักษามากกว่านั้น
ถาม : ถอนฟันทิ้ง แทนการรักษารากฟันดีกว่าไหม ?
ตอบ : ฟันแท้ถือเป็นสิ่งมีค่า และมีความมั่นคงแข็งแรง ใช้งานได้อย่างเป็นตามธรรมชาติ ไม่มีฟันเทียมชนิดใดดีไปกว่าฟันแท้ของตัวเอง ดังนั้นหากเกิดปัญหาสุขภาพฟันและการรักษารากฟันยังสามารถรักษาฟันแท้ของเราได้ แนะนำให้ทำการรักษาฟันไว้ดีกว่า เพราะการถอนฟันทิ้งไปเลยไม่ใช่การจบปัญหาเพราะยังมีปัญหาอื่นตามมาได้อีก ไม่ว่าจะเป็นช่องว่างระหว่างฟันที่ส่งผลให้เกิดฟันล้ม ฟันเอียง มีปัญหาของโรคเหงือกและปัญหาการบดเคี้ยว